"Λαϊκά παιδιά ή λαϊκιστές με θύματα λαϊκούς;"

2016-11-12

Άνοδος των ακροδεξιών ιδεολογιών, συνέχεια πολιτικών λιτότητας, δημοψηφίσματα στην Ευρώπη για το αν θα "μείνουμε" ή θα "φύγουμε" από την ευρωπαϊκή οικογένεια, Brexit και τώρα Τραμπ πρόεδρος. Όλα αυτά, μόνο αδιάφορους δεν μπορούν να μας αφήνουν.

Είναι ολοφάνερο πλέον ότι ο λαϊκισμός εκμεταλλεύεται πολιτικές παραλείψεις και συστηματικές παθογένειες που συνεχώς αλλοιώνουν τους δημοκρατικούς θεσμούς. Παρά ταύτα, το δημοκρατικό πολίτευμα κρατάει καλά, γιατί δεν εξαρτάται μόνο από τους κυβερνητικούς λαϊκιστές αλλά και από μια σειρά θεσμών που έχουνε βαθιά συνείδηση του χρέους τους απέναντι στο πολίτευμα.

Το ίδιο συμβαίνει και τώρα με την εκλογή τού Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες τής Αμερικής. Οι Η.Π.Α. είναι μια τόσο μεγάλη χώρα που το πολιτικό της σύστημα είναι τόσο σύνθετο, που δύσκολα εφαρμόζονται "ριζοσπαστικές" αλλαγές, σαν αυτές που ο επερχόμενος πρόεδρος εκστόμιζε κατά την προεκλογική του περίοδο.

Αυτό το επιχείρημα όμως, δεν πρέπει να καθησυχάζει λόγω του μεγάλου θεσμικού εύρους τής Αμερικής και των αλυσιδωτών θεσμικών υπηρεσιών και φορέων της. Και αυτό το λέω, ενθυμούμενος το πεντάμηνο της "εξαιρετικής" πολιτικής Τσίπρα - Βαρουφάκη που διέλυσε σε μεγάλο βαθμό την ήδη διαλυμένη χώρα, χρεώνοντας την ελληνική οικονομία επιπλέον 86 δισ. ευρώ. Όπως επίσης, βλέποντας και τη σημερινή κατάσταση με την αναντιστοιχία τής κυβερνητικής εκτίμησης των πραγμάτων με την έκδοση αφρόνων διαταγμάτων και την αναθεώρησή τους από τους αρμόδιους δικαστικούς λειτουργούς-θεσμούς που τα κρίνουν ως παράνομα και αντισυνταγματικά. Όλα αυτά έληξαν με την αποδοχή τού δόγματος της κατάστασης της ανάγκης και την κρίση των θεσμών για ολοένα και περισσότερο βαίνουσα κατάσταση σε επικίνδυνες εκτροπές.

Παρόλο τον συνετισμό και την αναθεώρηση των αρχικών κυβερνητικών εκτιμήσεων οι συνέπειες μείνανε βαθιά χαραγμένες στο σώμα τής ελληνικής κοινωνίας.

Ας ελπίσουμε ότι ο Τραμπ θα κάνει "τράμπα" αυτά που είχε προμηνύσει, με την πολιτική τής λογικής των χρηστών αξιών. Βέβαια, κάποιος θα μπορούσε να πει, ότι ο Τζόρτζ Τζούνιορ Μπους δεν έκανε κάτι τέτοιο με το Ιράκ όπου "θέλησε" να εμπνεύσει τη Δημοκρατία στον μουσουλμανικό κόσμο. Καλό είναι να υπογραμμιστεί εδώ ότι αυτό δεν απέχει και πολύ από αυτό που βιώνουμε σήμερα, να επιβάλλεται ο ισλαμικός φονταμενταλισμός στη Δύση. Δύο όψεις τού ίδιου νομίσματος είναι.

Το μεγάλο όπλο των λαϊκιστών είναι ότι απλοποιούν τη σύνθετη πραγματικότητα σε συνθήματα κατανοητά από τον μέσο άνθρωπο. Όπως έγραψε ο αυστριακός συγγραφέας Καρλ Κράους «το μυστικό ενός δημαγωγού είναι να κατεβάσει τον εαυτό του στο επίπεδο της ανοησίας τού κοινού του, ώστε να πιστέψουν ότι είναι τόσο έξυπνοι όσο αυτός». Αυτό λειτουργεί απείρως καλύτερα όταν ο δημαγωγός ήδη βρίσκεται στο επίπεδο της ανοησίας των μεσοδυτικών Πολιτειών των Η.Π.Α. Αυτό που υποσχέθηκε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος και επανέλαβε στην πρωινή επινίκια ομιλία του είναι: «αυτό θέλω να κάνω για την χώρα. Έχει τεράστιες δυνατότητες. Έχω μάθει καλά αυτή τη χώρα. Τεράστιες δυνατότητες. Θα είναι ένα όμορφο πράγμα... Η Αμερική δεν θα συμβιβαστεί με τίποτε λιγότερο από το κάλλιστο».

Ας ελπίσουμε ότι αυτή ακριβώς η κατάσταση της ανάγκης που επικαλούνται συχνά οι άνθρωποι του πολιτικού προσωπικού, θα φέρει στη πολιτική σκηνή κάθε χώρας πνευματικούς ηγέτες, οι οποίοι δεν θα είναι "ευπώλητοι" βάσει των λαϊκίστικων εξαγγελιών τους από το εκλογικό σώμα, αλλά επιλέξιμοι ως οι καλύτεροι που είναι βαθιά συνειδητοποιημένοι πολιτικά, με λόγο ευθύνης και πολιτειακής αξιοπρέπειας.

Μόνον έτσι θα κατορθώσουμε να σωθούμε!




*Γράφει ο Βασίλης Δούρος
(12 Νοεμ. 2016)