“Μιλούμε για άσυλο ή για μια υποπαράγραφο της Δημοκρατίας;”

2015-04-20

Με αφορμή τα τελευταία γεγονότα των καταλήψεων στους πανεπιστημιακούς χώρους και των ανεπανόρθωτων ζημιών τόσο σε υλικό όσο και ηθικό επίπεδο που συνέβησαν σ' αυτούς, μου γεννήθηκε η επιθυμία να διατυπώσω τον προβληματισμό μου ξεκαθαρίζοντας τη σκέψη μου αλλά και τη θέση μου, πρωτίστως, ως Έλληνας πολίτης, που θέλει να ορίζει τον εαυτό του από μόνος του, χωρίς "αριστερά" ή "δεξιά" δεκανίκια, κι έπειτα ως φοιτητής τού ελληνικού πανεπιστημίου, που θέλει να υπηρετεί το ελληνικό πνεύμα και τις διαστάσεις του.

Συχνά ακούμε όλοι να γίνονται συζητήσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για το θέμα τού ασύλου. Συνήθως, τοποθετείται το θέμα αυτό σε διάλογο με την «προοπτική» της κατάργησής του. Όλοι εξανίστανται ωρυόμενοι ότι σίγουρα πρέπει να καταργηθούν οι παθογένειες της πανεπιστημιακής πραγματικότητας, αλλά απ' την άλλη κανείς δεν θέλει να καταργηθεί η γενεσιουργός δύναμη των αιτιών αυτών, που εσφαλμένα αποκαλείται ως άσυλο. Και αποκαλείται έτσι για να μην αποκαλυφθεί το πραγματικό του όνομα ως προστασία των κομματικών παραβάν εντός των πανεπιστημιακών χώρων και ως ανυπαρξία σοβαρού και συνειδητοποιημένου πολιτικού συστήματος.

Την ίδια στιγμή που όλοι αυτοί αντιμάχονται κατ' επίφαση την παθογένεια που βιώνει η πανεπιστημιακή κοινότητα, ουρλιάζουν για να μην πατήσει η αστυνομία το πόδι της σε πανεπιστημιακό έδαφος και να μην καταργηθεί δήθεν η πανεπιστημιακή ελευθερία με το να παριστάνουν συνεχώς τους εθνοσωτήρες. Λες κι αν καταργηθεί η αστυνομία -ένας απ' τους θεματοφύλακες της Δημοκρατίας- δεν θα καταργηθεί και η ίδια η Δημοκρατία.

Πολλές φορές έχω πιάσει τον εαυτό μου να αναρωτιέται ποιο λόγο ύπαρξης έχει η επεξηγηματική υποπαράγραφος της ελευθερίας εν καιρώ "ζώσας" ελευθερίας. Άλλωστε, η ίδια η Δημοκρατία έχει εξασφαλίσει την ελευθερία στον πολίτη εξ ολοκλήρου και σωματικά και ηθικά. Θυμίζω ενδεικτικά ότι απ' την αρχαία Ελλάδα, ακόμα, δεν υπήρχε δήμιος, διότι απαγορευόταν να θιγεί το σώμα τού πολίτη. Ο Σωκράτης έχει δύο επιλογές, αφότου καταδικάζεται, ή θα αυτοεξοριστεί ή θα πιεί μόνος του το κώνειο και θα πεθάνει. Επιλέγει το δεύτερο γιατί και η δημοκρατία κάνει λάθη. Μια δημοκρατική πολιτεία κανονικά προστατεύει τον πολίτη της είτε εκφράζει τον λόγο του και τα «πιστεύω» του στο πεζοδρόμιο είτε στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα. Η ελευθερία δεν έχει ανάγκη από περαιτέρω διευκρινιστικούς όρους και ούτε ανάγκη προστασίας από κανέναν μας.

Το θέμα του ασύλου, μάλλον, είναι ένα ψευδοπρόβλημα απ' ότι φαίνεται, που σκοπό έχει να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τα καίρια ζητήματα που απασχολούν τον ταλαιπωρημένο χώρο τής παιδείας. Η ερώτηση: «Θεωρείτε σωστό και δημοκρατικό να συμβαίνουν καταλήψεις και λεηλασίες σε πανεπιστημιακούς και δημόσιους χώρους;» φαντάζει ευκολοαπάντητη με αρνητική απόκριση. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι αυτός ο αρνητισμός δεν εκπέμπεται και στην καταπολέμηση του προβλήματος.

Υπάρχει, άραγε, ανικανότητα του πολιτικού συστήματος να λύσει το πρόβλημα ή μήπως σκέφτεται ότι αν το «λύσει» θα αναγκαστεί να βγάλει και τα κομματικά του περίπτερα απ' τα πανεπιστήμια. Μήπως, τελικά, με την κατάργηση του ασύλου ο μόνος που πλήττεται είναι ο χυδαίος κομματικός μηχανισμός και άρα, πρέπει πάση θυσία να προστατευθεί, θυσιάζοντας την ακεραιότητα και τη λειτουργία, σε πνευματικό και διαδικαστικό επίπεδο, της πανεπιστημιακής κοινότητας.

Πολλές φορές μπλεγμένοι στα ανύπαρκτα απ' τη φύση τους προβλήματα που δημιουργούνται απ' την πολιτική ματαιότητα του ναρκισσισμού ορισμένων, χάνουμε την ουσία και υποβαθμίζουμε την πολιτική μας φύση. Θέλω να πιστεύω άδικα και μη ηθελημένα. Αρκεί να σκεφτούμε μόνο ότι το άσυλο είναι έννοια αμιγώς αντιδημοκρατική, μιας και η Δημοκρατία πέραν του ότι δεν γνωρίζει αδιέξοδα, πορεύεται με περηφάνια χωρίς να διαλέγει και να κατηγοριοποιεί τους πολίτες της σε αιτούντες ασύλου και μη αιτούντες. Η πεμπτουσία τής Δημοκρατίας είναι το άσυλο. Οι πνευματικές ιδέες είναι ισχυρές και αυτοϋπερασπιζόμενες. Επομένως, είναι κατάφωρη προσβολή η ύπαρξη του «ασύλου» στα πανεπιστημιακά πράγματα, που στεγάζουν τους θεσμούς και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Η Δημοκρατία δεν δικαιούται να κάνει άλλα λάθη!
Πρέπει να σώσουμε τον Σωκράτη!

Θέλω με πίστη να ελπίζω...



Βασίλειος Δούρος,
Αθήνα, Ζωγράφου, 19-4-2015