“Ναι, να καταργηθούν τα θρησκευτικά. Αλλά γιατί;”

Πολλοί είναι υποστηρικτές τής άποψης ότι πρέπει να καταργηθούν τα θρησκευτικά απ' το σχολείο. Είναι πολύ εύκολο κάτι τέτοιο να γίνει στην πράξη. Είναι όμως εύκολο και το μέλλον μιας κοινωνίας και δή ελληνικής, χωρίς αυτά; Έχει μέλλον αλήθεια ένας λαός χωρίς θρησκευτική συνείδηση;

Ο νέος μαθητής σήμερα έχει να ασχοληθεί με άλλα πράγματα, πιο ουσιαστικά και καίρια για το μέλλον του. Έχει να ασχοληθεί με τις πανελλαδικές εξετάσεις, που θα "σημαδέψουν" το μέλλον τής ζωής του. Δεν θα κάτσει να ασχοληθεί με το μάθημα των θρησκευτικών, γιατί στην ηλικιακή φάση που βρίσκεται δεν ενδιαφέρεται για τις θρησκείες. Το παιδί μπορεί να λάβει από άλλα μαθήματα τις κοινωνικές - πολιτικές - ανθρωπιστικές - πνευματικές κατευθύνσεις, όπως για παράδειγμα από το μάθημα της έκθεσης και της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Τα παιδιά δεν πρέπει να υπόκεινται σε μια διαδικασία προσηλυτισμού με τα θρησκευτικά. Δεν μπορεί το μάθημα να "επιβάλλεται", γιατί είναι αντιδημοκρατική μέθοδος. Άμα ο νέος θελήσει να μορφωθεί θρησκευτικά θα το κάνει μόνος του. Πολλοί "Χρυσαυγίτες" παρακολούθησαν θρησκευτικά στο σχολείο, αλλά κοίτα τι κάνουν...

Η προηγούμενη παράγραφος συνοψίζει τα επιχειρήματα των ανθρώπων που δεν "χρειάζονται" τα θρησκευτικά στο σχολείο. Αλήθεια, πιστεύετε πραγματικά ότι η διαμόρφωση θρησκευτικής συνείδησης σε έναν λαό δεν είναι αναγκαία; Φαντάζομαι τι απάντηση θα έδινε ο Περικλής, ο Αλέξανδρος, ο Αριστοτέλης, ο Σωκράτης, σε όλους εμάς σήμερα. Μόλις ο άνθρωπος αισθανθεί την ανάγκη να αποφορτιστεί από τη δίνη τής πραγματικότητας στρέφεται σε επιθυμίες αυτοκαταστροφικές. Εκεί που υπάρχει Θεός, ξαφνικά χάνεται. Φταίει, λοιπόν, το μάθημα, ο Θεός ή η ανθρώπινη φύση;

Τι δύσκολο ερώτημα...
Τι αυτονόητη απάντηση...

Και γιατί ο νέος να μην ασχοληθεί με τις θρησκείες και να ασχοληθεί με την ιστορία, η οποία τον βασανίζει με την ανυπόφορη και απαιτητική παπαγαλία, που βέβαια θα του εξασφαλίσει έναν άριστο βαθμό. Ο βαθμός θα μπει... Η γνώση θα υπάρξει; Τα εξιστορούμενα ανθρώπινα λάθη θα επαναληφθούν από την ανθρωπότητα; Τρέμω στην ιδέα και μόνο τού ρητού που διάβασα κάποτε που έλεγε : « ανιστόρητος λαός, ανύπαρκτος λαός». Αναρωτιέμαι όποιος "υποχρεωθεί" μια μέρα στη σχολική τάξη να παρακολουθήσει την ενότητα για τις θηριωδίες τού Χίτλερ στο μάθημα της ιστορίας θα γίνει φασίστας-ναζιστής! Παρακολουθώντας το μάθημα των θρησκευτικών κάποιος πώς υποχρεώνεται να γίνει οπαδός μιας θρησκείας; Ας μην ξεχνάμε όμως, την εύστοχη επισήμανση του σοφού Λάιμπνιτς ότι, «αν η γεωμετρία απαιτούσε τρόπο ζωής, θα την είχαμε αποβάλει από τη σχολική εκπαίδευση»! Όλα πια έχουν να κάνουν με το ρήμα "υπάρχω" και τους ρηματικούς χρόνους τού συγκεκριμένου ρήματος: "θα υπάρξω", "υπήρξα", "έχω υπάρξει"... Τύποι που σε καλούν να αναλογιστείς για τον εαυτό σου.

Το παιδί καλείται σήμερα ή μάλλον προκαλείται, με πολύ έντονο και σε πολλές περιπτώσεις εξοντωτικό τρόπο, να διαχειριστεί το σήμερα και να περάσει στο μέλλον. Μέλλον χωρίς παρελθόν μπορεί να υπάρξει; Χριστιανισμός χωρίς Χριστό υφίσταται; Χριστιανική διδασκαλία δίχως Απόστολο Παύλο στεριώνει; Εν τέλει άνθρωπος χωρίς συνάνθρωπο επιβιώνει; Οι απαντήσεις σ' όλα αυτά τα υπαρκτά ερωτήματα είναι αρνητικές.

Πόσες φορές έχω συναντήσει στον δρόμο "ευγενικούς και ευγενικές" που μου έχουν προτείνει, και έναντι οικονομικής αμοιβής, να παρακολουθήσω τα θρησκευτικά τους σεμινάρια. Και πόσες φορές το έχω αρνηθεί. Αλλά και πόσοι έχουν αποδεχθεί τέτοιες "προσκλήσεις". Τελικά, δεν παίρνουν χρήματα, αλλά ανταλλάσσουν την αρχική υπόσχεση που είχαν λάβει με κάτι καλύτερο για αυτούς. Με την ανάληψη ηγετικών ρόλων σε παραθρησκευτικές οργανώσεις, «σέκτες επαναστατών», όπου τώρα βάζουν βόμβες για να επιβάλουν τις απόψεις τους. Από εκεί που προτεινόταν ήσυχα και αναίμακτα η συνειδητή επιλογή από το εκπαιδευτικό σύστημα, περάσαμε στην αντίπερα όχθη τής υποχρεωτικής επιβολής απόψεων στις οποίες πρέπει όλοι να πιστεύουν και να υποτάσσονται. Από εκεί που είχαν τη δυνατότητα να γνωρίσουν την αξία τής δυνάμεως του επιχειρήματος, βρέθηκαν να υπηρετούν με πάθος το επιχείρημα της δυνάμεως. Το δίκαιο της πυγμής υπερισχύει της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και προσωπικής ελεύθερης επιλογής. Ακόμη υπάρχουν μπροστά στα μάτια μου οι σκηνές που ένας νεαρός τζιχαντιστής κάνει δηλώσεις στον τηλεοπτικό φακό λέγοντας: «στα είκοσι μου στο τζιπ μου έσερνα τα πέδιλα τού σκι και το μοτοκρός μου. Τώρα στα είκοσι πέντε μου κοιτάξτε τι σέρνω...». Ο φακός γύρισε στα άψυχα σώματα κάποιων ανθρώπων που ήταν δεμένα στο τζιπ. Ο νεαρός ήτανε γόνος πλούσιας οικογένειας. Αυτό το μίσος για τον συνάνθρωπο δικαιολογείται με το ότι δεν βίωσε την «αναγκαιότητα» της ελεύθερης επιλογής για το τι θα διδαχθεί στο σχολείο; Μάλλον, όχι. Μήπως ήρθε η ώρα να συζητήσουμε για το πώς θα βελτιωθεί η εκπαιδευτική διαδικασία και όχι να «ψαχνόμαστε» να την περικόψουμε. Το σημερινό παιδί μαθαίνει από τις πρώτες τάξεις τού σχολείου να χειρίζεται άψογα την ταυτότητα των μαθηματικών, παραγνωρίζοντας τον τρόπο διαχείρισης της ταυτότητας του εαυτού του.

Η συζήτηση αυτή όμως, δεν έχει καμία σημασία, εάν δεν αντιληφθούμε ότι υποχρεωτικό μάθημα δεν υπάρχει. Με τον όρο υποχρεωτικό δεν δηλώνεται το επιβαλλόμενο καταναγκαστικό έργο, αλλά το υπαρξιακά αναγκαίο από την πολιτεία για να προστατεύσει τους αυριανούς πολίτες της. Δημοκρατία χωρίς έλεγχο δεν υπάρχει. Αξιοπρέπεια και ατομική ελευθερία δίχως αυτοσυνειδησία δεν υφίσταται. Η Δημοκρατία, το τελειότερο πολίτευμα στην παγκόσμια πολιτική ιστορία, είναι τόσο αρχαία όσο και τόσο παρεξηγημένη.

Η 13η Νοεμβρίου είναι ακόμη νωπή στις μνήμες μας. Η Γαλλιά χτυπήθηκε από τον ίδιο της τον εαυτό. Μια στιγμή έντονης αυτοκριτικής ανατινάξεις. Χτυπήθηκε από τους τζιχαντιστές. Οι τζιχαντιστές, όμως, είναι γαλλόπαιδα, τα οποία ενστερνίστηκαν απόψεις-τρόπο ζωής μιας ριζοσπαστικής μορφής παραθρησκευτικότητας. Αυτοί είναι οι τζιχαντιστές που της ανήκουν. Είναι δικά της παιδιά. Ευρωπαϊκοί Ευρωπαίοι τρομοκράτες. Αυτό διόλου τυχαίο δεν είναι. Η πρόταση από το δυτικό τρόπο ζωής, από τον προηγμένο δυτικό πολιτισμό τούς θέρισε τα ιδανικά. Αισθάνονται ότι ζουν σε μια οικογένεια, την Ευρωπαϊκή, η οποία δεν προσέχει όλα τα παιδιά της με τον ίδιο τρόπο. Το κυβερνητικό επιτελείο τής μιας χώρας εκμεταλλεύεται στυγνά την άλλη τελείως απαξιωτικά. Δεν διστάζει, μάλιστα, ευθέως να πει ότι πρέπει να πτωχεύσεις, γιατί είσαι «τεμπέλης» και δεν ξέρεις να δουλεύεις. Επομένως, δεν πρέπει να ζεις εις βάρος μου. Ποτέ δεν είπε, ελάτε να δουλέψουμε όλοι μαζί για να επιβιώσουμε από κοινού. Ποτέ δεν είπε, ελάτε να κάνουμε αυτοκριτική για να δούμε τι έφταιξε. Αυτά βέβαια, είναι λεπτά σημεία που δεν αφορούν τους κυβερνώντες, καθώς έχουν σημαντικότερα προβλήματα να επιλύσουν. Πίσω όμως, από τον ισλαμοφασίστα κρύβεται το κύριο συνθετικό της λέξης, φασισμός.

Πάντως, τι λέτε; Είναι προτιμότερο ο νέος να κρατά στο χέρι του τον σταυρό του όσο μεγάλος και όποιου βάρους κι αν είναι αυτός; Ή μήπως είναι καλύτερα να κρατά το βαρύ καλάσνικοφ που σκοτώνει και σκοτώνεται με ελαφρύ και εύκολο τρόπο.

Δύο τινά απομένουν να συμβούν. Ή ο ευνουχισμένος νέος, από την οικογένεια, την πολιτεία, την εκπαίδευση, θα μάθει να ρισκάρει τη σκέψη του καταργώντας τα επίκτητα και καινοφανή άσυλα δήθεν ελευθερίας που του έχουν επιβληθεί, περισώζοντας έτσι, το προσωπικό και μοναδικό άσυλο του εαυτού του. Ή θα κλειστεί στον κόσμο του καταστρέφοντας κεκτημένα αιώνων και έτσι αυτοκαταστρεφόμενος θα ανοίγει κι άλλες πληγές στο ίδιο του το σώμα.

Τα ψέματα τελείωσαν. Ήρθε ο καιρός που η νεολαία οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της. Για ό,τι συμβαίνει στη ζωή μας είμαστε υπεύθυνοι εμείς οι ίδιοι. Η ζωή είναι ωραία, συνάμα και δύσκολη. Αυτό απαιτεί εγρήγορση και αυτογνωσία. Ας αγαπήσουμε, λοιπόν, τον στίχο τής Κικής Δημουλά: «Θεέ μου, σε παρακαλώ, μη μου δόσεις όλα όσα μπορώ να αντέξω».

Είναι καιρός για τέτοιες καταργήσεις;

Βασίλειος Δούρος